beşeri sistem
İnsanların yeryüzünde dağılışı,nasıl yaşadıkları ne tür ekonomik ve kültürel faalitlerde bulundukları,nasıl dağılış gösterdikleri coğrafyanın Beşeri Sistemler dalı adı altında incelenir.Beşeri Sistemler aşağıdaki alt dallara ayrılır.
1.Yerleşme Coğrafyası
İnsanların yeryüzüne nasıl yerleştiklerini,yerleşmelerin nasıl geliştiğini,ne tür doğal ve beşeri etkilerin altında kaldıklarını,ne tür yapı malzemesi kullandıklarını ve nasıl kent yerleşmelerini oluşturduklarını inceler.
2.Nüfus Coğrafyası
Nüfus miktarı,nüfusun yeryüzünde dağılışını ve bu dağılışta etkili olan faktörleri,nüfusa bağlı olarak ortaya çıkan sorunların ve çözümlerinin neler olduğunu inceler.
3.Tarım Coğrafyası
İnsanların yerleşik hayata geçtikten sonra ne tür tarımsal faaliyetlerde bulunduklarını,tarımı etkileyen faktörleri,tarım ürünlerinin neler olduğunu,ne tür şartlarda yetişebildiğini ve dağılışını inceler.
4.Sanayi Coğrafyası
Sanayi etkinliklerinin neler olduğunu,nerelerde,neden geliştiğini,üretimlerini,pazarlama olanaklarını,ekonomiye katkılarını inceler.
5.Ulaşım Coğrafyası
Ulaşımın gelişimini,ulaşım yollarının dağılışını,ne tür ulaşım ağlarının nerelerde geliştiğini,yeni gelişen ulaşım sistemlerinin neler olduğunu inceler.
6.Turizm Coğrafyası
Turizm olanaklarının neler olduğunu,ülke ekonomise ne tür katkılar sağladığını,ülkelerin gelişimde ve ilişkilerinde ne tür rol oynadığını inceler.
7.Siyasi Coğrafya
Siyasi bölgelerin dağılımını,siyasi bakımdan neden önem kazandıklarını veyaz geri planda kaldıklarını,bunda etkili olan doğal ve beşer faktörleri inceler.
8.Enerji Coğrafyası
Enerji kaynaklarının neler olduğunu insanlık için ne kadar önemli olduğunu,enerji kaynaklarının dağılışını,enerji sorunlarını ve çevreye etkilerinin inceler.
__________________
doğal sistem
Havaküre(Atmosfer)
Yeryüzünden çıkan gazların yerçekiminin etkisiyle dünya üzerinde tutulmasıyla atmosfer oluşur.Atmosferin coğrafyayı daha çok ilgilendiren kısmı alt kesimleridir.Nedeni;yağış,sıcaklık,basınç gibi atmosfer olaylarının daha çok alt kesimlerde etkili olmasıdır.Ozon tabakasının ****nmesin yeryüzünde iklim dengesinin bozulması gibi etmenlerden dolayı atmosferin üst katmanlarıyla da ilgilendiği olmaktadır.İnsanın yaşamı boyunca en çok iklim şartlarından etkilenmekte ve değişen iklim şartlarına bağlı olarak tedbirler almaktadır.Örneğin insanların yaz kış giysi değiştirmesi,bulunduğu mekanı değiştirmesi,çeşitli turizm etkinliklerinde bulunmasında iklim şartları belirleyici olmuştur.
Su küre(Hidrosfer)
Yeraltı ve yerüstündeki sular su küreyi oluşturur.İnsanın ve dünyanın 3/4 ünün sularla kaplı olması suyun hayatımızda vazgeçilmez bir yaşam kaynağı olduğunu gösterir.
Okyanuslar,denizler,göller,akarsular,yer altı suları su küreyi oluşturan temel elemanlardır.
Yeryüzünde nüfusun artması ve sanayileşmeyle birlikte sular kirlenmeye başlamış ve temiz su kaynakları bulma sorun haline gelmiştir.Yeryüzünün önemli tatlı su kaynakları olan buzullar gelecekte insanların kirli olmayan su kaynaklarını teşkil edecektir.Dünya üzerindeki tatlı suyun yaklaşık %70 i Antarktika kıtasında yer almaktadır.
Taşküre(Litosfer)
Yerkürenin katılaşmış kabuk kısmını oluşturan katmanıdır.Kalınlığı okyanus diplerinde ince,karalarda ise daha kalındır.Coğrafya biimi kalınlığından ziyade insanların etkileşim içinde olduğu daha çok üst kısımlarıyla ilgilenir.Toprak örtüsü,yer altı suları,madenlerin bulunduğu derinlik genelde incelenen alanı oluşturur.Yer yer volkanizma olaylarının,deprem dalgalarının,derinliği gibi konularda ise daha alt kesimleriyle de ilgilenmektedir.
Canlı küre(biyosfer)
Havaküre,suküre ve taşküre üzerinde yaşayan canlılardan oluşur.Canlılar grubunda yer alan insanlar beşeri sistemler konusunda ayrı incelenmektedir.Hayvan ve bitkiler canlı küreyi oluşturur.İnsanlar kendisi dışında kalan canlılardan doğrudan ve dolaylı olarak çok etkilenirler.Örneğin; insanların hayvanları evcilleştirmeleri,işlerinde,beslenmelerinde ve giyimlerinde onlardan faydalanmaları,bitkilerden barınmalaraında,beslenmelerinde,ekonomik faaliyetlerini sürdürmelerinde faydalanmaları insanla diğer canlıların sürekli ilişki içerisinde olduklarına en iyi kanıttır.
Bu yönLeriyLe havaküre,suküre,taşküre ve canLı küre birbirinden ayrıLmaz bir bütündür...