Merhaba
Yenisey Anıtları ORHUN ABİDELERİ olarak ta bilinmektedir.
- Yenisey Anıtları ya da Orhun Abideleri Türk tarihi açısından önemi tarihte Türkler tarafından bırakılan ilk yazılı belge niteliğindedir. Türk tarihinin ilk alfabesi ile yazılmıştır.
- Kitabeler 2. Göktürk Kağanlığı zamanında dikilen dikili taşlar üzerinde bulunmaktadır. Anıtlar üzerindeki kitabeler hem Türkçe hem Çince yazılmıştır. Bu sayede çözülebilmiştir.
1. Dikili taş Tonyukuk tarafından 720 - 725 yılları arasında diktirilmiştir. Tonyukuk Göktürk Kağanlığı Devletinin veziri dir.
2. Dikili taş Kül-Tigin tarafından 732 yılında diktirilmiştir. Kül-Tigin Bilge Kağanın kardeşi olup aynı zamanda Göktürk ordusunun komutanıdır. Bilge Kağan ile birlikte ülkeyi yönetmiştir.
3. Dikili taş Bilge Kağan tarafından 735 yılında diktirilmiştir. Bilge Kağan Göktürk Kağanlığının yöneticisidir.
Bu kitabelerde anlatılanlar Göktürk Kağanlığının kısa tarihidir. Kitabelerde aynı zamanda Türklerin yaşayışları, inançları, düşünceleri, savaşları, töreleri hakkında bilgiler vardır.
Bilge Kağan bütün başından geçenleri gelecek nesillere anlatmak için bu kitabeleri yazdırmıştır.
"EY TÜRK TİTRE VE KENDİNE DÖN" Bilge Kağan'a aittir.